Rapport Europese Commissie: "Er bestaat geen veilig gebruik van zonnebanken"

De huidkankerepidemie, die de Belgische samenleving vandaag elk jaar 106 miljoen euro kost en in 2034 een cumulatieve kost van 3,5 miljard euro zal tellen, kan worden geremd door o.a. het afschaffen van de zonnebanken. Een studie, uitgevoerd door de UGent in opdracht van Stichting tegen Kanker, bewijst dat dit verbod én preventiecampagnes kosteneffectief zijn. 

Melanome en niet-melanome huidkankers samen zijn de meest voorkomende, maar ook de meest voorkombare kankers. De nieuwste cijfers voor België (2014) zijn opnieuw fors gestegen tot 35 000 nieuwe diagnoses per jaar. Dat komt enkel en alleen doordat we onvoorzichtig omspringen met UV-straling. De UV-stralen van de zonnebank zijn veel intenser dan die van de zon in onze regio en er bestaat geen veilig gebruik van de zonnebank. 

1 op 5 of 20% van de Belgen krijgt huidkanker voor zijn 75ste. Zonnebankgebruik verhoogt het risico op een significante wijze. En de belangrijkste groep die het gemiddelde risico zo doet stijgen, zijn vooral jonge, blanke vrouwen, die sowieso al een verhoogd risico hebben. Een jonge blanke vrouw die start met zonnebanken voor haar 35ste verhoogt haar risico nog eens met 75%.

Al in 2006 publiceerde het SCHEER zijn eerste rapport over de risico’s van zonnebankgebruik. Hierin stelde men dat zonnebanken het risico op melanoom en waarschijnlijk ook oogkanker verhoogt en raadde men aan min 18-jarigen af om de zonnebank te gebruiken. 
Een paar jaar later, in 2009, classificeerde het IARC (internationaal agentschap voor onderzoek naar kanker, dochter van de WGO) zonnebanken in de hoogste categorie van kankerverwekkers, bij tabak en asbest. 

Omdat er heel wat nieuw wetenschappelijk bewijs op tafel kwam vroeg de Europese Commissie aan SCHEER om de vorige opinie te actualiseren. In november 2016 werd het finale rapport gepubliceerd.

• UV-straling door zonnebanken is een compleet carcinogeen omdat het zowel kanker kan veroorzaken als bevorderen;
• Er is sterk bewijs dat de UV-straling van zonnebanken verschillende huidkankers veroorzaakt (melanoom, plaveiselcelcarcinoom, basaalcelcarcinoom) en ook oogkanker kan veroorzaken;
• Er is GEEN VEILIGE LIMIET voor blootstelling: elke blootstelling verhoogt het risico op huidkanker.

Consumenten die hun gezondheid willen beschermen, gebruiken beter geen zonnebank. Mensen die hun gezondheid op het spel willen zetten voor een kleurtje, moeten volledig op de hoogte zijn van de risico’s. Vooral personen onder de 30 jaar met een lichte huid of sproeten en met een familiegeschiedenis van huidkanker lopen een hoger risico.

• Minister Kris Peeters heeft de controles op de zonnecentra vorig jaar opgevoerd. 9 op 10 zonnebanken waren niet in orde. Hierbij waren er zeer ernstige inbreuken zoals het toelaten van personen met een huidtype 1 of minderjarigen en het overschrijden van de normen voor de sterkt van de lampen. Hij voerde eveneens een systeem in dat, vanaf 1 maart 2017, de commerciële vestigingen met 1 zonnebank of meer verplicht zich te laten registreren onder een aparte code. Dit is een stap in de goede richting, omdat het toelaat om te weten hoeveel zonnebanken in België commercieel worden uitgebaat, alsook een gerichtere controle toelaat. Deze maatregel contrasteert met het voorstel van de zonnebanksector om autocontrole in te voeren door middel van een kwaliteitslabel. Dit zou de verkeerdelijk de indruk wekken dat er veilige en minder veilige zonnebanken bestaan, wat het SCHEER-rapport nu van tafel veegt.
• De Hoge Gezondheidsraad heeft in 2015 het initiatief genomen om een nieuw advies te formuleren over zonnebanken. Dit is aangekondigd voor het eerste kwartaal van 2017. Het zou de Stichting tegen Kanker verbazen indien dit advies een andere teneur zou kennen dan het SCHEER-rapport.

In afwachting van een verbod op zonnebanken eist de stichting dat:

• er streng wordt opgetreden tegen uitbaters van zonnebanken bij inbreuken op de wetgeving en dat de controles opgevoerd worden;
• de registratie van commerciële zonnebanken zeer nauw wordt opgevolgd en de resultaten transparant worden gecommuniceerd;
• dat er verder wordt onderzocht welke bijkomende maatregelen het gebruik kunnen doen afnemen en de consument beter beschermen, analoog aan die in andere landen of andere sectoren, zoals tabak (vb. verbod misleidende reclames en commerciële acties, advertentie van de gevaren op de toestellen);
• dat het advies met aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad zo spoedig mogelijk wordt gepubliceerd;
• dat een preventiebeleid inzake huidkanker, de sterkst stijgende kanker, wordt ontwikkeld.

Bijlagen via hyperlink

1. Opinion on biological effects of ultraviolet radiation relevant to health with particular reference to sunbeds for cosmetic purposes, Scientific Committee on Health, Environmental and Emerging Risks
2. The Impact of Skin Cancer in Belgium and the cost-effectiveness of Prevention, Universiteit Gent in samenwerkuing met de Stichting tegen Kanker, Dr. Lore Pil et al, Januari 2016

Bron: Persbericht Stichting tegen Kanker 27/02/2017